وبلاگ هفت گردون صنایع دستی
سابقه تاریخی خوزستان، تعدد و تکثر قومی و فرهنگی موجود در این خطه زرخیز، شرایط خاص جغرافیایی به ویژه رود های پرآب و حیات بخش و در مجاورت خلیج فارس همگی دست به دست هم داده‌اند تا با ملتی ویژه، سرزنده، خونگرم و پرتلاش آشنا شویم. خوزستان سرزمینی گرم و سرسبز از قطب های کشاورزی ایران به واسطه خاک بی نظیر و حاصلخیز، وجود طلای سیاه و میدان‌های نفتی و گازی این منطقه را به مثابه یکی از مهمترین و استراتژیک‌ترین استان های سرزمین پهناور عزیزمان درآورده است. بافت متنوع و مختلف فرهنگی بالطبع نمودهای مختلفی را نیز در نوع زندگی، آداب و رسوم، سنن و از همه مهم تر صنایع دستی به همراه داشته است. از مهمترین صنایع دستی استان خوزستان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود :
حصیر بافی، کپو بافی، قالی محلی، گلیم بافی، نمد مالی، احرامی بافی، گیوه بافی، نساجی سنتی، عبا بافی، خراطی، محرق کاری، ورشو سازی، میناکاری بر روی طلا و نقره و قلمزنی
کپو بافی : نوعی بافت سنتی با استفاده از ساقه های جوان نخل و ساقه های کرچک و کامواهای الوان که عموما سبدهای درب دار و بی در است.
حصیر بافی : از صنایع بسیار قدیمی و پر رونق است آن است که از برگ نخل و نی و ترکه استفاده میشود. آبادان، خرمشهر، شادگان و دشت آزادگان مراکز عمده تولید در استان خوزستان است.
قالی محلی : در شمال استان توسط زنان و دختران بختیاری و بدون به کارگیری نقشه از پیش طراحی شده و فقط با ذهنیت خلاق خود بافنده بافته میشود. اکثر نقوش بیشتر از محیط اطراف و طبیعت و نمودهای آن می گیرد مانند: گل، کاسه، ماهی، پروانه، شانه و… شهرهای مسجدسلیمان، اندیمشک و ایذه از مراکز بافت عمده در این استان هستند.
گلیم بافی : ترک زبانان و عشایر قشقایی ساکن هفتگل رامهرمز از مناطق عمده تولید گلیم در استان است.
احرامی (سجاده) : مراکز بافت احرامی شهرستانهای شوشتر، دزفول و بهبهان میباشد. ماده اولیه آن نخ و پشم است. احرامی در حقیقت نوعی زیرانداز است که در گذشته به عنوان سجاده نماز استفاده می شده است. بافی در خوزستان دارای قدمتی دیرینه است که بر روی دارهای سنتی دو وردی بافته میشده است و می شود.
گیوه بافی : پای پوشی سبک و راحت است که در شهرستانهای دزفول، شوشتر و بهبهان رواج داشته است. تولید آن و مواد اولیه آن را چرم، پنبه، نخ تابیده، پارچه نازک نخی، کتیرا، پوست دباغی شده، موی بز و چسب تشکیل می دهد.
نساجی سنتی نیز از دیرباز در این استان رواج داشته است. به ویژه در شهرهای شوشتر و دزفول از قدمت بالایی برخوردار است.
محرق کاری : این رشته قدمت چندانی ندارد و در حقیقت رشته ای جوان اما به دلیل وفور مواد اوليه در استان، تولید آن گسترش وسیعی یافته است. محرق کاری شباهت زیادی به معرق چوب دارد با این ویژگی که تابلوهای محرق نسبت به معرق بسیار سریع تر و ساده تر ساخته میشود.
ورشوسازی : ورشوسازی دزفول رتبه دوم را در کشور داراست. سماور، قلیان، پارچ‌و‌لیوان، گلاب پاش و تنگ، قدح و آفتابه و لگن از محصولات رایج این رشته است.
میناکاری : میناکاری روی طلا و نقره از هنرهای مخصوص و ويژه است آن است که توسط صائبین مندابی در استان ساخته می شود. تعدادی از هنرمندان این رشته آوازه ای جهانی دارند و آثارشان منحصر به فرد است. نقوش ریخته شده بر مینای موجود بر قطعات طلا را نخل، قایق های روان بر رود کارون و کاروانهای شتر تشکیل می دهند.
قلم زنی : قلم زنی بر روی فلزات توسط صبی ها انجام می شود که ابتدا نقش مورد نظر را بر روی ظروف طراحی کرده، سپس درون ظرف را پر از قیرنداب نموده که آمیخته با خاکستر یا خاک اره است. سپس با استفاده از چکش و قلم به نقوش حالتی فرورفته می دهند. بعد قسمت های فرورفته را با خمیر مینا که از اکسید فلزات مختلف تهیه می شود، آرایش داده و ظرف را در کوره با حرارت ۳۵۰ درجه سانتیگراد قرار داده و به این ترتیب لعابی رنگین و شفاف بر روی قسمت هایی از ظرف فلزی قلمزنی شده به وجود می آید.
عبابافی : مرکز بافت عبا در شهرستان بهبهان است و شهرت آن را مدیون کیفیت بالا در بافت و مواد اولیه آن می دانند. عبای بهبهانی از پشم شتر و نیز از پشم نژاد خاصی از گوسفند عربی بافته می شود و به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس نیز صادر می شود.
تولیدات عشایری : از بافته های عشایر استان می توان به وریس بافی، خورجین چوقا، توبره، جل، مهده و… اشاره کرد.
خراطی : محصولاتی زیبا لز قبیل مبلمان، جالباسی، قلیان، گهواره، میل زورخانه، جاکفشی و ظروف، از عمده تولیدات ظریف هنری است که به وسیله هنرمندان استان به ویژه هنرمندان خراط دزفولی، خراطی شده است.
